محمود معینی

، این نوشیدنی امروزه در سرتاسر دنیا در نوعهای مختلف مصرف میشود و چند سالی هست که مصرف نوع بدون الکل آن در ایران هر روز رایجتر میشود که عموما آن را با نام “ماء الشعیر” میشناسیم. اگر همین الان به سوپرمارکت محله تان بروید میتوانید انواع مختلف ایرانی و خارجی آن را بخرید ، اما این که چه مارکی را انتخاب کنید ممکن است که شما را درگیر خود کند ! در این نوشته سعی میکنم بعضی از انواع ماء الشعیر موجود در بازار ایران را مورد بررسی قرار دهم ، مبنای اکثر نتیجه گیری ها در این بحث تجربه شخصی خودم به عنوان یکی از علاقه مندان پروپاقرص این نوشیدنی می باشد.

قبل از معرفی و نقد انواع آبجو در ایران، ابتدا بد نیست که نکاتی را در مورد خواص این نوشیدنی بدانید. در این صفحه اطلاعات کامل و جامعی در این باره وجود داره که پیشنهاد میکنم مطالعه کنید ، اما به طور گذرا قابل ذکر است که ماءالشعیر دارای خواصی مانند اشتها آور بودن ، افزایش مقاومت بدن در مقابل انواع سرطانها و سکته های قلبی و مغزی ، افزایش نشاط و شادابی دستگاه عصبی ، رفع خستگی و افسردگی ، کمک به فعالیت بیشتر کلیه ها ، تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن میباشد که ذکر همین ها مشخص میکند که ما با چه ماده غذایی ارزشمندی روبه رو هستیم.

ماءالشعیر بدون الکل یا Non Alcoholic Beer همه این خواص را دارد با این تفاوت که الکل از ترکیب آن حذف شده ، معمولا آبجو در حالت عادی تا ۵/۴ درصد الکل دارد که این الکل با روشهای مختلفی از آبجو حذف میشود. در بعضی کارخانه ها مانند باواریا ( هلند ) و کارخانه های موجود در کشورهای اسلامی در مرحله ای از تولید که الکل ایجاد میشود با وارد کردن شوک گرمایی باعث میشوند که الکل ایجاد نشود و در نتیجه محصول نهایی کاملا بدون الکل خواهد بود ، اما در روش دیگر الکل بعد از عبور از فیلترهای مختلف از محصول جدا میشود که معمولا درصد بسیار پایینی از الکل در این روش در محصول نهایی باقی میماند. طبق استانداردهای اروپا و امریکا به آبجویی که زیر ۰/۵ درصد الکل داشته باشد بدون الکل گفته میشود و از نشان هایی مانند Non Alcoholic و Alcohol-free استفاده میشود. لازم است متذکر شوم ماءالشعیرهای اروپایی موجود در بازار هم از این قاعده مستثنی نیستند و ممکن است مقدار ناچیز الکل را داشته باشند، برای نمونه ماءالشعیر آلمانی Jever که مدت ها بحث های زیادی را در پی داشت  که البته با تایید وزارت بهداشت این شک و شبه ها پایان یافت. لازم نیست به کل ماءالشعیرهای بازار مشکوک شوید ، همه این محصولات دارای مجوز بهداشت هستند -که ظاهرا فرمایشی است- و بعضی هم مانند باواریای هلند یا محصولات ساخت ترکیه تاکید بر صفر درصد بودن الکل محصولاتشان دارند که قابل پذیرش است !

همچنین دسته بندی دیگری هم برای ماءالشعیر وجود دارد ، نوع انگلیسی ایل (Ale) و آبجوی دیررس یا لاگر (Lager) که نوع دوم رازک کمتری دارد و نسبت به نوع ایل که طعم سنگینی دارد گوارا تر و دلچسبتر است (ویکیپدیا) ، میشود گفت که همه ماءالشعیرهای بازار ایران از نوع دوم هستند.

ماءالشعیر در حالت عادی مزه تلخ و در عین حال گرم و دلچسبی دارد ، البته انواع طعم دار ماءالشعیر ها هم در بازار موجود است که از نظر من فرقی با نوشابه های گازدار ندارند ،به عنوان مثال مارک ایرانی ایستک که بیشتر به خاطر اسانسها و گاز زیادش شهرت و محبوبیت دارد، من قصد بحث در این مورد را ندارم به همین خاطر مارک استک را با همه طعمهای فریبنده اش همینجا کنار میگذاریم. از دیگر مشخصه های یک ماء الشعیر خوب رنگ طلایی، شفاف بودن و میزان زیاد کفی است که بالای لیوان می ایستد. وقتی که یک ماءالشعیر با خلوص بالا را داخل لیوان میریزید بیشتر از ۴۰ درصد ارتفاع لیوان را کف پر میکند که حالتی زیبا را به وجود می آورد.

خوب فکر میکنم مقدمات کافی باشد پس به سراغ معرفی محصولات مختلف میرویم ، اجازه بدهید از محصولات داخلی شروع کنیم :

۱/ ماءالشعیر بهنوش که با نام دلستر شناخته شده است از قدیمی ترین برندهای ایرانی تولید ما،الشعیر است ، محصولات طعم دار این شرکت در سطح پایینی از نظر میزان آبجوی موجود قرار دارند و بیشتر شبیه شربت یا آبمیوه های با کیفیت پایین هستند ، اما نوع ساده آن با وجود اینکه خلوص پایینی دارد از کیفیت متوسطی برخوردار است. رنگ طلایی ، کف نه چندان زیاد ، تلخی کم و البته طعم فوق العاده گرم که کم شباهت به ماءالشعیرهای ساخت ترکیه نیست این ماءالشعیر را به عنوان محصولی متوسط به پایین معرفی میکند.

۲/ ماءالشعیر هوفنبرگ Hoffenberg ، یک محصول فوق العاده که تحت لیسانس یک شرکت آلمانی در استان قزوین تولید میشود ، این محصول طعم تلخ و سنگینی دارد که وجود رازک بیشتر میتواند از دلایل آن باشد ، رنگ محصول طلایی تا حدودی تیره و به میزان قابل توجهی هم کف میکند ، از لحاظ میزان گاز موجود هم بسیار متعادل است. به شخصه این ماءالشعیر را محصولی رقابتی می دانم که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار میباشد و البته تبلیغات زیادی هم در ایران کرده ، من به شخصه این ماءالشعیر را با ماءالشعیر Jever آلمان مقایسه میکنم.

۳/ ماءالشعیر Null Koma Josef که توسط شرکت ایرانی کیلوس و تحت لیسانس Ottakringer اتریش تولید میشود ، این ماءالشعیر هم یکی از بهترینهای بازار ایران است، همه خصیصه های یک ماءالشعیر خوب بعلاوه طعمی سنگین و دلچسب و در عین حال تازه ، خوش عطر و نشاط آور. یک قوطی ۳۰۰ م.ل. از این ماءالشعیر بعد از وعده های غذایی یا بعد از ورزش و فعالیتهای روزانه میتواند حال و هوای شما را عوض کند و نشاط را به بدن شما باز گرداند.

۴/ ماء الشعیر جوجو (JoJo) محصول شرکت تهران گوار. جوجو از ماءالشعیرهای با کیفیت تولید داخل است با اینکه نسبت به Josef و Hoffenberg ضعیفتر است اما از لحاظ کیفیت نسبت به قیمت بسیار به صرفه است ! جوجو در بطری های پلاستیکی نیم لیتری در بازار موجود است.

۴/ مارک ایستک که طبق آنچه که گفته شد بیشتر یک نوشابه تفریحی است که اسانسهای خوش طعم و گاز زیادی دارد و مطمئنا مصرف زیادش را به خاطر مضر بودن اسانس ها توصیه نمیکنم.

۵/ مارکهایی مانند زم زم ، ویکتوری و مارکهای دیگری هم در بازار وجود دارد که نمونه های بسیار ضعیفی هستند و از بحث در مورد آنها خودداری میکنم.

اما ماءالشعیرهای خارجی هم بخش بزرگی از بازار ایران را در اختیار دارند که برخی از آنها را معرفی میکنیم :

۱/ باواریا Bavaria یکی از قدیمی ترین ماءالشعیرهای وارداتی است ، این ماءالشعیر هلندی کیفیت مطلوبی دارد و طعم آن از سایر ماءالشعیرها به راحتی قابل تشخیص است ، این ماء الشعیر در لیوان رنگ طلایی کمی پررنگ دارد و قدری تلخی آن زیاد است که البته برای کسانی که همیشه ماءالشعیر مینوشند مشکلی پیش نخواهد آورد. نوع قوطی این ماءالشعیر یک مقدار مزه فلز می دهد ، که البته دلیل آن میتواند تازه نبودن محصول باشد.

۲/ ماءالشعیر Jever Fun ، یک ماءالشعیر عالی و سنگین است که هر کسی تحمل طعم فوق العاده تلخ و سنگین آن را ندارد ، وقتی در بطری Jever را باز کنید بوی سنگین ماءالشعیر را کاملا حس خواهید کرد ، رنگ این ماءالشعیر طلایی روشن است و شدیدا کف میکند ، با خوردن یک لیوان از این ماء الشعیر که طبق استاندارد ساخت آبجوی آلمان تولید شده میتوانید انرژی را به بدنتان باز گردانید.

۳/ ماء الشعیرهای ساخت ترکیه مانند Tuborg و Birell که ساخت کارخانه ی Turk Tuborg هستند و ماءالشعیر Efes که بزرگترین و معروفترین مارک ماءالشعیر در ترکیه است ، ماءالشعیرهای ساخت توبورگ طعمی کاملا لایت دارند و بو و طعم مالت در آنها کاملا مشخص است ، این طعم بی شباهت به طعم دلسترهای ایرانی نیست ، اما ماء الشعیر Efes یک مقدار سنگین تر از سایر هموطنانشان هستند البته در مقابل ماءالشعیرهایی مثل Jever یا Bavaria کاملا لایت محسوب میشوند.

۴/ ماء الشعیرهای دیگری که به طور قاچاق ( خصوصا در شهرهای هم مرز با عراق ) در بازار وجود دارند و با قیمت محصولات ایرانی فروخته میشوند که اکثرا مارکهای ترک و اروپایی ضعیف هستند و به هیچ وجه قابل رقابت نیستند ، همچنین محصولات روسی هم در بازار یافت میشوند که کیفیت بالایی ندارند.

بعد از معرفی نکاتی را متذکر میشوم : سعی کنید همیشه از ماءالشعیر های کلاسیک ، ساده و بدون اسانس استفاده کنید. اگر گاز ماء الشعیر معده شما را اذیت میکند میتوانید قدری صبر کنید تا گاز آن کم شود اما از تکان دادن بطری یا قوطی ماءالشعیر خودداری کنید چون باعث کف کردن و ریختن آن میشود. قبل از ماءاشعیر کیک یا هرچیز شیرین دیگری نخورید چرا که باعث میشود تلخی آن را چند برابر حس کنید. اگر ماءالشعیر را در لیوان میریزید این کار را طوری انجام دهید که بیش از حد کف نکند و میزان ماءالشعیر و کف آن نسبت مناسبی داشته باشند. سعی کنید تا جای ممکن به جای نوشابه از ماءالشعیر استفاده کنید ، حتی محصولات طعم دار در مقابل نوشابه ها از سلامت بالاتری برخوردارند. نکته دیگر این است که نوشیدن ماءالشعیر فعالیت کلیه هایتان را افزایش خواهد داد که گاهی این افزایش فعالیت قدری زیادتر از تصورتان است ، پس همه چیز را مدنظر داشته باشید.